یکشنبه، ۱۰ فروردین ۱۴۰۴
مقدمه بازیهای رومیزی (Board Games) از دیرباز به عنوان یکی از روشهای تفریحی و آموزشی مورد توجه انسانها قرار گرفتهاند. این بازیها نهتنها ابزاری برای سرگرمی هستند، بلکه تأثیرات گستردهای بر عملکرد شناختی، اجتماعی و روانی افراد دارند. در این مقاله، به بررسی علمی تأثیرات مثبت بازیهای رومیزی بر ذهن و مغز انسان میپردازیم.
۱. تقویت عملکرد شناختی و تواناییهای ذهنی بازیهای رومیزی بهویژه آنهایی که نیازمند استراتژی، حل مسئله و تفکر منطقی هستند، تأثیر قابلتوجهی بر تقویت مهارتهای شناختی دارند. مطالعات علمی نشان دادهاند که این بازیها موجب افزایش عملکردهای اجرایی مغز، از جمله:
حافظه فعال: بسیاری از بازیها نیازمند بهخاطر سپردن اطلاعات و استفاده از آنها در مراحل بعدی هستند. بازیهایی مانند شطرنج و کارکاسون نمونههایی از این دستهاند. مطالعهای که توسط دانشگاه ویسکانسین-مدیسون (2018) انجام شد، نشان داد که انجام بازیهای استراتژیک میتواند به بهبود حافظه کاری کمک کند.
حل مسئله و تفکر انتقادی: بازیکنان باید استراتژیهای خود را بهبود ببخشند و برای غلبه بر چالشها تصمیمات منطقی بگیرند. تحقیقی که در ژورنال علوم شناختی (2020) منتشر شد، نشان داد که بازیهای رومیزی استراتژیک تأثیر مستقیمی بر افزایش تواناییهای تحلیلی دارند.
افزایش تمرکز: بازیهای رومیزی نیازمند تمرکز بالا برای پیگیری روند بازی و تصمیمگیریهای درست هستند. تحقیق دانشگاه هاروارد (2016) نشان داد که انجام بازیهای فکری میتواند تمرکز را در طولانیمدت تقویت کند.
۲. بهبود مهارتهای اجتماعی بازیهای رومیزی اغلب بهصورت گروهی انجام میشوند که این امر موجب تقویت مهارتهای اجتماعی میشود. برخی از مزایای اجتماعی این بازیها شامل:
افزایش توانایی همکاری و تعامل: بسیاری از بازیها نیاز به کار گروهی دارند که باعث تقویت مهارتهای ارتباطی و کار تیمی میشود. مطالعهای در دانشگاه آکسفورد (2019) نشان داد که افرادی که بهطور منظم بازیهای گروهی انجام میدهند، مهارتهای اجتماعی بهتری نسبت به سایرین دارند.
مدیریت احساسات و کنترل هیجانات: برد و باخت در بازیها به بازیکنان کمک میکند تا احساسات خود را مدیریت کنند و یاد بگیرند چگونه در شرایط مختلف واکنش نشان دهند. تحقیق منتشر شده در ژورنال روانشناسی رفتاری (2017) نشان داد که تجربه شکست در محیط بازیهای رومیزی میتواند به بهبود مدیریت هیجانی کمک کند.
افزایش اعتماد به نفس: مشارکت در بازیهای رومیزی میتواند به افراد در برقراری ارتباط با دیگران و بیان نظرات خود کمک کند. دانشگاه کمبریج (2021) تحقیقی انجام داد که نشان داد این بازیها میتوانند تأثیر مثبتی بر افزایش اعتماد به نفس افراد داشته باشند.
۳. کاهش استرس و بهبود سلامت روان یکی دیگر از مزایای بازیهای رومیزی، کاهش استرس و افزایش احساس شادی است. بر اساس تحقیقات انجامشده، بازی کردن میتواند:
موجب کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) در بدن شود. مطالعهای که توسط انجمن روانشناسی آمریکا (APA) در سال 2020 منتشر شد، نشان داد که بازیهای رومیزی میتوانند سطح استرس را تا 30٪ کاهش دهند.
احساس رضایت و نشاط را افزایش دهد. تحقیق انجامشده در دانشگاه استنفورد (2018) تأیید کرد که بازی کردن بهطور منظم میتواند منجر به افزایش سطح دوپامین شود که احساس شادی را تقویت میکند.
به عنوان یک ابزار مفید برای درمان برخی مشکلات روانشناختی مانند اضطراب و افسردگی مورد استفاده قرار گیرد. مطالعهای که در ژورنال روانشناسی بالینی (2019) منتشر شد، نشان داد که بازیهای رومیزی میتوانند بهعنوان یک روش مکمل در درمان اختلالات اضطرابی مفید باشند.
۴. تقویت مهارتهای تحلیلی و تصمیمگیری بازیهای رومیزی با ایجاد موقعیتهای چالشبرانگیز، بازیکنان را وادار میکنند که تصمیمهای آگاهانه بگیرند. این فرآیند میتواند به بهبود مهارتهای تحلیلی و تصمیمگیری کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که بازیهایی مانند کاتان، ریسک و دیکسیت میتوانند در تقویت این مهارتها نقش بسزایی داشته باشند. تحقیقی که در دانشگاه MIT (2022) انجام شد، نشان داد که بازیهای استراتژیک میتوانند فرآیندهای تصمیمگیری را بهبود بخشند.
۵. تأثیر بر سلامت مغز و پیشگیری از بیماریهای شناختی تحقیقات علمی نشان دادهاند که شرکت در فعالیتهای ذهنی مانند بازیهای رومیزی میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای شناختی مانند آلزایمر و زوال عقل را کاهش دهد. مطالعات انجامشده در دانشگاه ادینبرو (2019) نشان داده است که افراد مسن که بهطور منظم بازیهای فکری انجام میدهند، کمتر در معرض افت شناختی قرار میگیرند. همچنین، مقالهای که در ژورنال نوروساینس (2021) منتشر شد، نشان داد که انجام این بازیها میتواند موجب افزایش ضخامت قشر مغزی و بهبود عملکرد نورونی شود.
نتیجهگیری بازیهای رومیزی فراتر از یک سرگرمی ساده هستند و تأثیرات عمیقی بر ذهن و مغز انسان دارند. این بازیها نهتنها موجب تقویت مهارتهای شناختی و اجتماعی میشوند، بلکه به بهبود سلامت روان و پیشگیری از بیماریهای شناختی نیز کمک میکنند. با توجه به این مزایا، توصیه میشود که افراد در هر سنی از این نوع بازیها برای تقویت ذهن و بهبود کیفیت زندگی خود بهره ببرند.